اعتقاد به اشیاء بیجان که دارای هوش انسانی هستند، از دوران باستان وجود داشت.به عنوان مثال، در اسطورههای یونان، خدای هفائستوس به عنوان یک آهنگر ماهر نمایش داده میشود که خدمتکارانی را از طلا میساخت که شبیه به رباتها بودند. در مصر باستان نیز، بتهای خدایان را میساختند که توسط کشیشان متحرک میشدند. در طول تاریخ، متفکرانی از ارسطو تا رامون لول، الهیدان اسپانیایی تا رنهدکارت و توماس بیز، با استفاده از ابزارها و منطق زمان خود تلاش کردند تا فرایند فکری انسان را توصیف کنند. آنها این فرایندها را به عنوان نماد و نشانه هایی توصیف کردند که پایه و اساسی برای تفکر در زمینه هوش مصنوعی بود. بهعلاوه، در قرن نوزدهم و نیمه اول قرن بیستم، کارهای اساسی آغاز شد که منجر به اختراع رایانههای مدرن شد. به عنوان مثال، در سال ۱۸۳۶، چارلز بابیج، ریاضیدان دانشگاه کمبریج و آگوستا آدا کینگ، کنتس لاولیس، اولین طرح را برای یک ماشین قابل برنامه ریزی اختراع کردند.
دهه ۱۹۴۰:
ریاضیدان دانشگاه پرینستون جان فون نویمان، معماری کامپیوتر برنامه ذخیره شده را خلق کرد. ایدهای که برنامه رایانه و دادههایی که پردازش میکرد را میتوانست را در حافظه کامپیوتر نگه دارد. و در سال ۱۹۴۳ وارن مک کلاچ و والتر پیتز اولین نورون مصنوعی را طراحی کردند.
دهه ۱۹۵۰:
با پیدایش کامپیوترهای مدرن، دانشمندان توانستند ایدههای خود را در مورد هوش ماشینی آزمایش کنند. یکی از روشهایی که برای تشخیص اینکه آیا یک رایانه دارای هوش است توسط ریاضیدان بریتانیایی و کدشکن جنگ جهانی دوم، آلن تورینگ، ابداع شد.
دهه ۱۹۵۶:
کنفرانسی با نام “کنفرانس دارتموث” برگزار شد و در این کنفرانس، مفهوم هوش مصنوعی به عنوان یک زیر شاخه از علوم کامپیوتر به وجود آمد. این کنفرانس توسط آژانس پروژههای تحقیقاتی پیشرفته دفاعی (DARPA) حمایت میشد. با حضور 10 تن از برجستگان این حوزه از جمله ماروین مینسکی، الیور سلفریج و جان مک کارتی که ابداع کننده واژه هوش مصنوعی نیز بودند، برگزار شد. همچنین، آلن نیول، دانشمند رایانه، و هربرت ای. سایمون، اقتصاددان، دانشمند علوم سیاسی و روانشناس شناختی، نیز حضور داشتند. این دو، نظریه پرداز منطق پیشگامانه خود را ارائه کردند، یک برنامه کامپیوتری که قادر به اثبات برخی قضایای ریاضی بود و به عنوان اولین برنامه هوش مصنوعی از آن یاد می شود.
دهه ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰:
پس از کنفرانس کالج دارتموث، رهبران حوزه نوپای هوش مصنوعی پیش بینی کردند که هوش مصنوعی در آستانه رسیدن به مرزی معادل با مغز انسان است. این پیشبینی باعث جذب حمایتهای قابل توجه دولتی و صنعتی شد. تقریباً ۲۰ سال تحقیقات اساسی با منابع مالی فراوان، پیشرفتهای مهمی در حوزهٔ هوش مصنوعی به وجود آورد.
در اواخر دهه 1950، نیول و سایمون الگوریتم حل کننده مسئله عمومی (GPS) را منتشر کرد، که امکانات حل مسائل پیچیده را نداشت اما پایههای اولیه معماری پیچیدهتر را فراهم آورد.همچنین مککارتی زبان برنامه نویسی Lisp را توسعه داد که هنوز هم برای برنامهنویسی هوش مصنوعی استفاده میشود.
در دهه 1960، استاد دانشگاه MIT، جوزف ویزنبام، برنامهای به نام ELIZA را توسعه داد که یکی از اولین برنامههای پردازش زبان طبیعی NLP بود و پایههای سیستمهای گفتوگوی امروزی را پایه گذاری کرد.
دهه ۱۹۷۰:
دستیابی به هوش مصنوعی عمومی یا General AI به عنوان یک موفقیت غیر قابل دستیابی بنظر میرسید، که توسط محدودیتهای پردازش، حافظه رایانه و پیچیدگی مسئله مختل شد. در این زمان حمایت دولت و صنعت از تحقیقات هوش مصنوعی کاهش یافت که به دوره خشکی از سال 1974 تا 1980 منجر شد که به زمستان اول هوش مصنوعی شناخته میشود.
دهه ۱۹۸۰:
تحقیقات در زمینه تکنیکهای یادگیری عمیق و بهرهگیری صنعت از سیستمها، موج جدیدی از هیجان هوش مصنوعی را ایجاد کرد که در نهایت به سقوط دیگری از تأمین مالی دولتی و حمایت صنعتی منجر شد. زمستان دوم هوش مصنوعی تا میانهٔ دهه ۱۹۹۰ ادامه یافت.
دهه ۱۹۹۰:
افزایش قدرت محاسباتی و انفجار دادهها، در اواخر دهه ۱۹۹۰، رنسانس هوش مصنوعی را آغاز کرد که پایه پیشرفتهای قابل توجهی در این حوزه را بوجود آورد. ترکیب دادههای بزرگ و افزایش قدرت محاسباتی، به پیشرفتهای چشمگیر در حوزه پردازش زبان طبیعی، بینایی کامپیوتری، رباتیک، یادگیری ماشین و یادگیری عمیق منجر شد.
دهه ۱۹۹۷:
با پیشرفت هوش مصنوعی، برنامه Deep Blue شرکت IBM، برای نخستین بار یکی از بزرگان شطرنج جهان، گری کاسپاروف را شکست داد و اولین برنامه کامپیوتری شد که یک قهرمان شطرنج جهان را شکست داده است.
دهه ۲۰۰۰:
در این دهه، پیشرفتهای چشمگیری در زمینههای یادگیری ماشین، یادگیری عمیق، پردازش زبان طبیعی (NLP)، تشخیص گفتار و بینایی کامپیوتری رخ داد که منجر به ایجاد محصولات و خدماتی شد که نحوه زندگی ما را تغییر دادند. بهعنوان مثال، موتور جستجوی گوگل در سال 2000 راهاندازی شد و در سال 2001 آمازون موتور خود را معرفی کرد.
دهه ۲۰۱۰:
بین سالهای 2010 تا 2020، جریان ثابتی از توسعههای هوش مصنوعی مشاهده شد. این توسعهها شامل راهاندازی دستیارهای صوتی Siri اپل و Alexa آمازون، پیروزیهای IBM Watson در مسابقه Jeopardy، خودروهای خودران، توسعه اولین شبکههای مولد تقابلی (GAN)، راهاندازی TensorFlowو… بود.
دهه ۲۰۲۰:
هوش مصنوعی مولد، نوعی از فناوری هوش مصنوعی که میتواند محتوای جدید تولید کند، به ظهور رسیده است. هوش مصنوعی مولد با یک پرامپت شروع میشود که میتواند به شکل متن، تصویر، ویدئو، طراحی، نتهای موسیقی یا هر ورودی دیگری که سیستم هوش مصنوعی میتواند پردازش کند. مانند ChatGPT-3، هوش مصنوعی گوگل Gemini و Megatron-Turing NLG، ChatGPT
دهه ۲۰۲۳:
مدلهای LLM مانند ChatGPT افزایش یافت و عملکرد هوش مصنوعی و پتانسیل آن برای افزایش ارزش سازمانی تغییر پیدا کرد.