زبان، طبیعیترین وسیلهی ارتباط بین انسانهاست. اما برای رایانهها، زبان انسانی بهصورت دادهای غیرساختیافته، مبهم و چندمعنا ظاهر میشود. پردازش زبان طبیعی یکی از زیرشاخههای اصلی هوش مصنوعی (AI) است که در مرز میان زبانشناسی محاسباتی، یادگیری ماشین، و علوم شناختی قرار دارد.وظیفهی تفسیر دادهها به گونهای است که ماشین بتواند آنها را «درک» و «تولید» کند.
تعریف NLP: پردازش زبان طبیعی شاخهای از هوش مصنوعی است که به طراحی الگوریتمها و مدلهایی برای درک، تحلیل، و تولید زبان انسانی بهوسیلهی ماشینها میپردازد. به عبارتی NLPبه معنای تعامل بین زبان انسانی و ماشینهای هوشمند است.
حوزههای مرتبط باNLP :
حوزه | هدف | ارتباط با NLP |
زبانشناسی | مطالعه ساختار و معنا در زبان | منبع نظری برای تحلیل زبانی |
علوم شناختی | مطالعه نحوه درک و پردازش زبان توسط مغز | الهام از مدلهای شناختی انسان |
یادگیری ماشین | استخراج الگو از دادهها | روش محاسباتی برای یادگیری زبان |
مهندسی داده | جمعآوری و پیشپردازش دادههای متنی | مرحلهی آمادهسازی ورودیها |
پردازش زبان طبیعی بهطور کلی شامل دو شاخهی اصلی است:
درک زبان طبیعی (NLU): تمرکز بر فهم معنا و ساختار جملهها
تولید زبان طبیعی (NLG): تمرکز بر تولید متون طبیعی و روان توسط ماشین
ترکیب NLU و NLG در کنار دانش گفتمان، اساس مدلهای گفتوگومحور مدرن مانند (ChatGPT) است.